Halk arasında sivilce olarak bilinen ve tedavi edilmediğinde kalıcı izlere neden olabilen akne, ergenlik döneminden 40’lı yaşlara kadar her insanda görülebiliyor. Sivilce, kozmetik bir sorun oluşturmasının yanı sıra kişinin sosyal yaşamını da olumsuz yönde etkiliyor ve hastayı sosyal yaşamdan soyutlayabiliyor. Memorial Kayseri Hastanesi Dermatoloji Bölümü’nden Uz. Dr. Mehmet Alataş, sivilce oluşumu ve tedavisi hakkında bilgi verdi.

Genetik ve çevresel faktörler akne oluşumunda etkili

Akne, yağ bezlerinin deriye açılan kanalın tıkanmasıyla oluşmaktadır. Hormona duyarlı kıl ve kıl dibindeki yağ bezlerinin iltihabi reaksiyonudur. Bulaşıcı değildir ve ağırlıklı olarak; yüz, sırt, omuz, göğüs, saçlı deri veya ensede ortaya çıkmaktadır. Aknenin oluşumunda genetik faktörlerin yanı sıra hormonal düzensizlikler ve kozmetik açıdan kullanılan kapatıcılar da etkilidir. Özellikle akneli bir ciltte kapatıcı kullanımı uygun değildir. Bu nedenle doktor kontrolünde, akne tedavisine uygun ve ciltte siyah noktalara yol açmayacak ürünlerin tercih edilmesi gerekir. Bunun yanında, burun ve elmacık kemikleri üzerindeki ‘gözenek’ olarak ifade edilen folikül ağızları akne değildir.

İlaç kullanımı ve tedavi uzman doktor kontrolünde olmalı

Aknenin tedavisi uzun bir süreci kapsamaktadır. Halk arasında ‘dudak kurutan ilaç’ olarak bilinen ve akne tedavisinin en ileri düzeyi olan izotretinoin tedavisi 6-9 ay sürmektedir. Bu süre göz önüne alındığında, akne tedavisine başlayan hastalarda kremlerin 2-3 aylık bir süre sonunda sadece ilaç etkinliği değerlendirilir. Tedavi sürecinde olası yan etkilerin değerlendirilmesi ve gerektiğinde ilaç değişikliği için hastalar en az 1-2 aylık periyotlarla gözlemlenmelidir. Akne için dikkat edilmesi gereken diğer önemli bir konu ise 1-6 yaş aralığı ile ileri yaşlarda akne şikayeti olan hastaların olası ciddi hormonal bozukluklar açısından, dermatoloji ve endokrin uzmanları tarafından muayene edilmesi önemlidir.

Akne izlerinden korunmak için

1. Akne tedavisi kişiye özel planlanmalıdır. Tedavi; kişinin yaşı, cinsiyeti ve aknenin yerine göre belirlenmelidir. Bir başka kişinin sivilce ilacı kullanılmamalıdır.

2. Sivilceleri sıkmak son derece yanlıştır. Özellikle yüz bakımı ve siyah nokta temizliğinin bir uzman tarafından yapılması gerekir. Kendi kendine yapılan uygulamalar yüzde lekeye ve enfeksiyona neden olabilir.

3. Sivilce bulunan bölgeye yoğurt, diş macunu, sabun köpüğü sürmek yanlıştır. Bunlar cildi kurutup tahrişe yol açacaktır.

4. Günde bir iki defa uygun bir temizleyiciyle sivilceli alanları yıkayarak gözenekleri açık tutmak önemlidir. Vücudu tahriş edecek kese ve lif gibi ürünler kullanılmamadır.

5. Güneş, akne lezyonlarının iyileşmesine yardımcı olabilir. Ancak güneş sivilce lekelerinde koyulaşmaya neden olacağından önerilmemektedir.

6. Kozmetik ürünler ve makyaj malzemeleri, içeriği kontrol edilerek satın alınmalıdır. Akneli ciltlere zarar veren ürünler kullanılmamalı ve su bazlı ürünler tercih edilmelidir.